Uzman Psikolojik Danışman Çift ve Aile Terapisti
Çocukları ile aşırı ilgilenen, eğitimlerini, sosyal ilişkilerini, problemlerini çok yakından tıpkı bir “helikopter” gibi takip eden anne babalar; bu durumun sakıncalı sonuçlarını maalesef göremiyorlar. Çünkü bu aşırı ilgi ve takibin arkasında anne ve babaların çocukları için duydukları kaygıları oldukça yüksek.
Mükemmel, iyi ya da yeterli ebeveyn olmakla ilgili kendilerine yükledikleri misyonun gelişimsel boyutta çocuklarına, kendilerine ve aile ilişkilerine zararlarını görememekteler. “Anne baba olmak; çocuklarını her türlü olumsuz yaşantıdan, kötülükten korumak demektir”, düşüncesinden hareketle sürekli çocukları adına en doğru kararları alan, onların problemlerinin en kısa yoldan çözen, onları her şeyden/herkesten koruyan ebeveynlerin sayısı hiç de azımsanamayacak kadar çoktur. Çocuk problem yaşadığı anda helikopter gibi takipte olan ebeveynin anında devreye girmesi, çocuğun yaşına uygun kazanması gereken çok önemli becerileri kazanamamasına neden olmaktadır.
Helikopter anne ve babaların yetiştirdiği çocuklar genelde
• Şişirilmiş bir egoya sahip olurlar,
• Kendi kişilikleri bastırıldığı için bulunduğu ortama göre kişilik değiştirirler,
• Kendi başlarına karar veremez ve uygulayamazlar,
• Karşılaştıkları güçlükleri aşmakta hep anne ve babalarından destek aldıkları zaman yalnız kaldıklarında stres yaşarlar ve kaygılı bir yapı geliştirirler,
• Yalnız kalmak istemezler ve bir problemle karşılaştıklarında onu çözemeyip başkalarından yardım beklerler, bu nedenle de kendi problem çözme becerileri gelişmez
• Kendi kendilerine bir şey yapma çabası ilerisinde olmazlar.
Peki anne babaların esas amacı; sağlıklı gelişen, problem çözme gücü yüksek, karar verebilen, baş etme gücü yüksek, kendine değer veren, sınırlılıklarını bilen, olumlu ilişki ve iletişim kurabilen, sosyal becerileri iyi olan çocuklar yetiştirmekse bunun için neler yapılabilir:
• Çocuk sahibi olan anne baba çocuklarının gelişim özellikleri ve ihtiyaçlarını iyi bilmeli.
• Görevlerinin çocuğun her işini onun yerine yapmak değil; ona iyi örnek olmak ve doğru desteklemek olduğunu unutmamalı.
• Gelişimin gereği olan bağımsızlık becerileri desteklenmeli. Örneğin; 2-3 yaşındaki bir çocuğun yaşına uygun becerileri yalnız yapmasına müsaade edilmeli ki kendine olan güveni ve bağımsızlık ihtiyacı doyurulsun.
• Özellikle okul öncesi dönemde günlük yaşam becerilerini kazanması desteklenmeli. Çocuk kendi kendine yemek yeme, giyinme, oyuncaklarını toplama gibi becerileri edinmeli. Aksi halde okula başlayan çocukta güvensizlik ve kendine yönelik yetersizlik duyguları oluşmaktadır.
• Okula başlayan çocukların sosyal ilişki geliştirilmesi desteklenirken ebeveynler çocuğun problemlerini onun adına çözmemeli. Çocuk arkadaşlarıyla ve diğer bireylerle ilişki kurmayı kendi başına deneyimlemeli ve kendi problemlerini çözmesine izin verilmeli.
• Okul ödevleri olan çocuğun görev ve ödevlerin tamamı ebeveynler tarafından yapılmamalı. Çocuk sorumluluklarını yapmayı doğal şekilde öğrenmeli ve yaptığı çalışmaların sonucundaki başarı ve başarısızlık duygusunu kendisi yaşamalıdır.
• Çocuklar mükemmel olma, her işin en iyisini yapma gibi bir zorunlulukta bırakılmamalıdır.
• Yaşlarına uygun kararlarda aileye dahil olmaları veya kendileri ile ilgili konularda kendi kararlarını vermeleri desteklenmelidir.
Anne ve babalar; helikopter ebeveynlikten spontan ebeveynliğe ne kadar geçiş yapılabilirse o kadar sağlıklı çocuklar yetiştirme fırsatını yakalarlar. Unutmayalım ki; her düştüğümüzde bizi hemen kaldıracak bir ebeveyne değil, bize, kendimizi kaldırıp yolumuza devam edecek kadar gücü, güveni ve fırsatı veren ebeveynlere ihtiyacımız var her birimizin. Bu fırsatı çocuklara uygun şekilde sunmak da her ebeveynin birincil görevleri arasındadır.
ZEHRA KAHRAMAN
Uzman Psikolojik Danışman
Çift ve Aile Terapisti
Mükemmel, iyi ya da yeterli ebeveyn olmakla ilgili kendilerine yükledikleri misyonun gelişimsel boyutta çocuklarına, kendilerine ve aile ilişkilerine zararlarını görememekteler. “Anne baba olmak; çocuklarını her türlü olumsuz yaşantıdan, kötülükten korumak demektir”, düşüncesinden hareketle sürekli çocukları adına en doğru kararları alan, onların problemlerinin en kısa yoldan çözen, onları her şeyden/herkesten koruyan ebeveynlerin sayısı hiç de azımsanamayacak kadar çoktur. Çocuk problem yaşadığı anda helikopter gibi takipte olan ebeveynin anında devreye girmesi, çocuğun yaşına uygun kazanması gereken çok önemli becerileri kazanamamasına neden olmaktadır.
Helikopter anne ve babaların yetiştirdiği çocuklar genelde
• Şişirilmiş bir egoya sahip olurlar,
• Kendi kişilikleri bastırıldığı için bulunduğu ortama göre kişilik değiştirirler,
• Kendi başlarına karar veremez ve uygulayamazlar,
• Karşılaştıkları güçlükleri aşmakta hep anne ve babalarından destek aldıkları zaman yalnız kaldıklarında stres yaşarlar ve kaygılı bir yapı geliştirirler,
• Yalnız kalmak istemezler ve bir problemle karşılaştıklarında onu çözemeyip başkalarından yardım beklerler, bu nedenle de kendi problem çözme becerileri gelişmez
• Kendi kendilerine bir şey yapma çabası ilerisinde olmazlar.
Peki anne babaların esas amacı; sağlıklı gelişen, problem çözme gücü yüksek, karar verebilen, baş etme gücü yüksek, kendine değer veren, sınırlılıklarını bilen, olumlu ilişki ve iletişim kurabilen, sosyal becerileri iyi olan çocuklar yetiştirmekse bunun için neler yapılabilir:
• Çocuk sahibi olan anne baba çocuklarının gelişim özellikleri ve ihtiyaçlarını iyi bilmeli.
• Görevlerinin çocuğun her işini onun yerine yapmak değil; ona iyi örnek olmak ve doğru desteklemek olduğunu unutmamalı.
• Gelişimin gereği olan bağımsızlık becerileri desteklenmeli. Örneğin; 2-3 yaşındaki bir çocuğun yaşına uygun becerileri yalnız yapmasına müsaade edilmeli ki kendine olan güveni ve bağımsızlık ihtiyacı doyurulsun.
• Özellikle okul öncesi dönemde günlük yaşam becerilerini kazanması desteklenmeli. Çocuk kendi kendine yemek yeme, giyinme, oyuncaklarını toplama gibi becerileri edinmeli. Aksi halde okula başlayan çocukta güvensizlik ve kendine yönelik yetersizlik duyguları oluşmaktadır.
• Okula başlayan çocukların sosyal ilişki geliştirilmesi desteklenirken ebeveynler çocuğun problemlerini onun adına çözmemeli. Çocuk arkadaşlarıyla ve diğer bireylerle ilişki kurmayı kendi başına deneyimlemeli ve kendi problemlerini çözmesine izin verilmeli.
• Okul ödevleri olan çocuğun görev ve ödevlerin tamamı ebeveynler tarafından yapılmamalı. Çocuk sorumluluklarını yapmayı doğal şekilde öğrenmeli ve yaptığı çalışmaların sonucundaki başarı ve başarısızlık duygusunu kendisi yaşamalıdır.
• Çocuklar mükemmel olma, her işin en iyisini yapma gibi bir zorunlulukta bırakılmamalıdır.
• Yaşlarına uygun kararlarda aileye dahil olmaları veya kendileri ile ilgili konularda kendi kararlarını vermeleri desteklenmelidir.
Anne ve babalar; helikopter ebeveynlikten spontan ebeveynliğe ne kadar geçiş yapılabilirse o kadar sağlıklı çocuklar yetiştirme fırsatını yakalarlar. Unutmayalım ki; her düştüğümüzde bizi hemen kaldıracak bir ebeveyne değil, bize, kendimizi kaldırıp yolumuza devam edecek kadar gücü, güveni ve fırsatı veren ebeveynlere ihtiyacımız var her birimizin. Bu fırsatı çocuklara uygun şekilde sunmak da her ebeveynin birincil görevleri arasındadır.
ZEHRA KAHRAMAN
Uzman Psikolojik Danışman
Çift ve Aile Terapisti